Ponad sto osób przyjechało w sobotnie popołudnie do Nowej Gdyni, by spotkać się z Filipem Springerem, czołowym polskim reportażystą. Okazją do zaproszenia pisarza było wydanie książki „13 pięter”, poświęconej problemom mieszkaniowym II i III Rzeczpospolitej.
W rozmowie z prowadzącym autor wyjaśnił, że na pomysł książki wpadł, czytając teksty architektów i spółdzielców z okresu dwudziestolecia międzywojennego, które okazywały się zaskakująco aktualne. Podobieństwa między sytuacją sprzed wojny i dniem dzisiejszym zauważone przez Springera prowokują do zadania pytania o okres PRL-u. Dlaczego autor pominął ten czas w swojej książce? W odpowiedzi usłyszeliśmy, że „13 pięter” to nie jest książka historyczna i że nie było jego celem tworzenie zarysu dziejów budownictwa mieszkaniowego. Poza tym są inne, dobre książki dotykające tego zagadnienia. Zastrzegł jednak, że nie jest zwolennikiem rozwiązań z PRL-u i że ówczesna polityka mieszkaniowa zakończyła się jego zdaniem klęską.
Dyskusja koncentrowała się też wokół losów Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, błędów jej twórców, którzy ulegli pokusie zbytniej ideologizacji przedsięwzięcia, i o różnicach między sytuacją właściciela i wynajmującego mieszkanie. Springer zadeklarował, że nie jest przeciwnikiem własności, ale upomniał się o alternatywę dla młodych ludzi poszukujących pierwszego mieszkania. Jego zdaniem jedynie wynajem od instytucji może być tu realnym rozwiązaniem.
Na zakończenie porozmawialiśmy o Łodzi i krytykowanym przez bohatera spotkania przystanku przysiadkowym łódzkich tramwajów. Powtarzając znane już z jego tekstów zarzuty o przeskalowanie i niefunkcjonalność, Springer zauważył, że jest to objaw choroby, na którą cierpi każda władza, wydająca publiczne (europejskie) pieniądze. W całym kraju powstają nietrafione, nie do końca potrzebne inwestycje, które mają być pomnikami rządzących.
Pytania słuchaczy dotyczyły metod pracy nad reportażem, wyboru tytułu ostatniej książki i dalszej historii Miedzianki, czyli miasteczka opisanego w debiutanckiej książce Springera. Okazało się, że praca nad każdą książką składa się z etapu bibliotecznego, z wyjazdów w teren i z samego pisania, które trwa zwykle 40 dni. Następna książka – „Archipelag miast” – jest już po etapie badań terenowych, ale wymaga solidnej kwerendy w bibliotekach. Na kolejne spotkanie z Filipem Springerem musimy więc jeszcze trochę poczekać.
Dziękujemy Filipowi za spotkanie, a Państwu za tak liczne przybycie :) – zapraszamy do obejrzenia krótkiej foto-relacji.
Filip Springer (ur. 1982) — reporter i fotograf współpracujący z największymi polskimi tytułami prasowymi. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2010) oraz programu Młoda Polska Narodowego Centrum Kultury (2012). Swoje prace prezentował na wystawach w Poznaniu, Warszawie, Łodzi, Gdyni, Lublinie i Jeleniej Górze. Jego reporterski debiut – książka Miedzianka. Historia znikania – znalazł się w finale Nagrody im. R. Kapuścińskiego za reportaż literacki 2011 i był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2012. Jest także finalistą Nagrody Literackiej Nike 2012 i laureatem trzeciej edycji konkursu stypendialnego dla młodych dziennikarzy im. Ryszarda Kapuścińskiego. 13 pięter to jego piąta książka. Wcześniej ukazały się: Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni i Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polska cierpiała na gigantyczny głód mieszkaniowy. Problem ten przez całe dwudziestolecie próbowali rozwiązać różnego rodzaju zapaleńcy, społecznicy, ludzie z misją. Bezskutecznie.
W 1989 roku Polska znów znalazła się w punkcie wyjścia. Tanich mieszkań jak nie było, tak nie ma. Kolejne pomysły na rozwiązanie problemu mieszkaniowego okazują się gorsze od poprzednich, a luki prawne w istniejącym systemie bezwzględnie wykorzystują banki, deweloperzy i czyściciele kamienic. Wielu obywateli radzi sobie więc, jak może, wegetując, oszukując, adaptując się. Umowy kredytowe podpisały prawie dwa miliony Polaków.
Słowo „dom” odmieniane w tej książce przez wszystkie przypadki nie kojarzy się im ze stabilizacją ani spokojem, a większość opowiedzianych tu historii jest tragiczna. Żeby ich wysłuchać, Filip Springer trafił do mieszkania w piwnicy, kontenerze, garażu i małej gastronomi na piątym piętrze kamienicy. I przekonał się, jak rzeczywistość może różnić się od marzeń.
(opis: Wydawnictwo Czarne)
Spotkanie 6 lutego o godz. 15.00 poprowadzi Piotr Grobliński. Wydarzenie będzie miało miejsce w sali konferencyjnej w hotelu SNG.
Zapraszamy również do sprawdzania bieżących informacji na temat wydarzenia na portalu facebook – link do wydarzenia
Wstęp wolny!
